CHÂU ÂU, NHỮNG NGÀY
RONG RUỔI…
Ký
Sau một tuần thăm thú thủ đô Warszawa và cố đô
Kraków – Ba Lan, chúng tôi quyết định chọn Berlin – Đức và Paris – Pháp để tiếp
tục lãng du trong thời gian còn lại không lâu trên đất châu Âu. Warszawa và
Kraków cách nhau gần 300 km, cùng tọa lạc bên dòng sông Vistula, đẹp trong vẻ
thanh thản tinh thơm với những hàng cây đường phố gần kề vườn cây và rừng cây vàng
rực nhẹ nhàng trong nắng thu. Ba Lan đáng nhớ trong lòng tôi là thế, sau 6 năm
trở lại, vẫn êm đềm lá vàng miên man điểm cành lá đỏ của những cây phong chen lẫn
trong rừng sồi và bạch đàn. Giữa quảng trường trung tâm thành cổ Kraków gần chân
đồi lâu đài Wawel, trong nắng thu lạnh ban mai hoặc trời chiều chưa tắt nắng, hàng
trăm con chim bồ câu đủng đỉnh bước chân thân thiện kề cạnh bước chân người
thanh thản qua đường. Có giây phút nào tôi chợt nghĩ, một đất nước Ba Lan bị giết
hại 6 triệu người trong thế chiến thứ hai, mà ngày nay, mọi người dân đều quí
trọng chim thú và rừng cây…
*
Ngồi trên con thuyền trắng xuôi ngược trên
dòng sông Seine trong xanh tinh anh không một vụn rác giữa đôi bờ hàng cây lung
lay cành lá vàng thu bên những ngôi nhà cổ kính tráng lệ của Paris, khoảng 200
mét lại gặp một chiếc cầu bắc qua sông với kiểu dáng khác nhau. Dưới bầu trời
cao xanh lồng lộng điểm mây trắng nhẹ nhàng bay trong gió thu sắp chuyển đông lạnh
giá, tôi nghe niềm hạnh phúc ấm áp len lỏi vào lòng mình với cảm hứng yêu thương
độ lượng gạn lọc những giận hờn nhỏ nhen. Con thuyền du lịch lướt chậm êm ái trên
mặt nước sông Seine, xuất phát từ chân tháp Eiffel qua khỏi nhà thờ Đức Bà vài
trăm mét thì quay lại bến bờ cũ bên quán cà phê dưới tán lá vàng thu. Màu lá
thu vàng vấn vương nhẹ nhàng trong lòng tôi, từ những con đường nội thành
Warszawa đến phố cổ Kraków, từ trong vườn nhà nhạc sĩ Chopin có bóng đàn thiên
nga bơi trên dòng nước đến thành phố Wadowice quê hương Đức giáo hoang Jana
Pawla II; còn vương vấn thêm khi tôi đặt chân trên đất Berlin, đẹp làm sao cành
lá thu vàng rực nối tiếp nhau bên dãy tường thành ngăn cách Đông và Tây nước Đức,
giờ được tô đậm sắc màu sự sống tốt tươi có bước chân người vui tay cầm tay qua
lại bên những bước chân chim bồ câu nhún nhảy, thân thiện nhau một cách tự nhiên.
Hoa lá cây cỏ con người và chim thú sống yên lành hai bên bờ nhánh sông ôm vòng
thủ đô Berlin rộng lớn giàu sang của một dân tộc từ lâu không còn đố kỵ hận thù.
Một đất nước không còn ai thiếu ăn, người giàu và người nghèo không ngăn cách
trong ánh mắt nhìn nhau.
Màu lá vàng thu theo tôi từ Berlin sang Paris, vàng
từ Khải Hoàn Môn giữa hai đầu đại lộ Champs Élysées, vàng từ vườn Luxembourg mơ
màng đến đồi Montmartre nên thơ, vàng từ bảo tàng mỹ thuật Louvre hoành tráng đến
lâu đài Versailles mênh mông diễm lệ với 700 phòng có từ đời vua Louis XIV tọa
lạc trên vùng đất ngoại thành Paris, vàng khắp nẻo đường nội đô ánh sáng lộng lẫy
hai bên bờ sông Seine có hơn 70 chiếc cầu bắc qua…Một màu vàng gợi cảm đặc trưng
châu Âu những tháng mùa thu cho đến ngày rơi rụng không còn một chiếc lá, nhường
chỗ cho tuyết trắng rơi bám đầy cành cây khi tiết mùa đã chuyển sang đông.
Ngày cuối cùng ở Paris, sau khi thăm nhà lưu niệm
văn hào Victor Hugo, cô bạn trẻ Từ Huy, Tiến sĩ văn học, đang công tác trên quê
hương của tác giả Những Người Khốn Khổ đã dành trọn một ngày hướng dẫn chúng tôi thăm
viện bảo tàng Louvre, từ tầng hầm lên hết các tầng trên không làm sao có đủ thời
gian dừng lại thưởng thức 400.000 hiện vật điêu khắc và hội họa của bao nghệ sĩ
kỳ tài của nhân loại từ thời cổ đại đến cận hiện đại. Lần lượt dừng lại bên bức
tượng Vénus de Milo, Vénus de Vienne và những bức tượng Hy Lạp - La Mã trước công
nguyên, đẹp đẽ nguyên sơ thuần khiết, là người không lịch lãm về mỹ thuật hình
khối, tôi chỉ biết cảm nhận lòng mình thán phục con người xưa tài hoa quí trọng
vẻ đẹp con người đã lao lực sáng tạo nên tác phẩm nghệ thuật lưu truyền mãi cho
con người. Và, trước bức tranh bất hủ nàng La Joconde (Monna Lisa) của danh họa
Leonardo da Vinci sáng tác cách đây hơn 500 năm tại bang Florence nước Ý, tôi mải
mê nhìn nguyên bản đặt cao trang trọng trên bức tường của bảo tàng mỹ thuật lớn
nhất thế giới. Bức tranh tuyệt tác nàng La Joconde được chụp lại qua sách báo,
tôi đã ngắm nhìn biết bao lần từ 40 năm trước, đến bây giờ mới được tận mắt trước
vẻ đẹp nguyên bản sắc màu mà danh họa thời phục hưng ấy đã điểm tô bằng bàn tay
kỳ diệu tâm hồn.
*
Quỳnh Nga, người phụ nữ Hà Nội sống ở Đức hơn 30
năm, đã đón chúng tôi tại sân ga Berlin vào buổi sáng sau chuyến tàu đêm khởi hành
từ sân ga trung tâm Warszawa. Một nụ cười đẹp trên khuôn mặt niềm nở và những cái
bắt tay thân tình như từ lâu quen biết nhau cho chúng tôi cảm thấy ấm áp lần đầu
tiên bước chân trên đất nước này. Cổng thành Berlin không còn ngăn cách và tường
thành dài dặc đã được san bằng, xóa sạch dấu vết gai kẽm tối đen chia đôi Đông
và Tây nước Đức, mở rộng những con đường thông thoáng yên lành cho Quỳnh Nga lái
ô tô đưa chúng tôi thăm thú toàn cảnh thủ đô chỉ trong ba ngày lưu lại nơi này.
Chúng tôi đã dừng chân khá lâu bên ngoài và bên
trong khu tượng đài tưởng niệm người Do Thái bị phát xít Hitler giết hại được
nhà nước Đức ngày nay xây dựng và trưng bày bao hình ảnh tội ác đã qua. Tượng đài
Do Thái gần kề tòa nhà quốc hội Đức đối diện với rừng cây rợp lá vàng thu rạng
rỡ bên nhánh sông xanh lững lờ trôi quanh đô thành Berlin. Bất công và lầm lỗi
tối đen đã đi khỏi Cộng Hòa Liên Bang Đức, còn lại đây niềm vui sống sáng tươi
lành lặn, không phân biệt sắc tộc màu da, trong đó có cộng đồng người Việt Nam
hơn 60.000 người. Buổi chiều ngắn ngủi còn lại, Quỳnh Nga không quên đưa chúng
tôi thăm chợ Đồng Xuân của người Việt tại Berlin. Mấy trăm gian hàng sạch đẹp tươm
tất giữa lồng chợ rộng khang trang bày bán đầy đủ vật dụng thiết yếu, đặc biệt
tại những gian hàng thực phẩm không thiếu thức ăn và hương vị quen thuộc nào của
Việt Nam; cũng như chợ người Việt tại thủ đô Warszawa-Ba Lan, chúng tôi vui mắt
nhìn với tình cảm gần gũi từ lọ hạt tiêu đến bọc măng khô, từ hũ chao đến chai
nước mắm, từ gói nấm hương đến hạt sen, từ củ tỏi đảo Lý Sơn đến con mực khô đảo
Phú Quí của vùng biển quê hương…Giữa trời Âu lạ cảnh lạ người và ngôn ngữ, gặp đồng
hương nghe bồi hồi niềm vui, thêm hình ảnh đậm đà hương vị Việt, lòng cảm thấy ấm
áp nghĩ về đất nước ở xa xôi.
Quỳnh Nga giới thiệu chúng tôi với các bạn Việt
Nam tại chợ Đồng Xuân-Berlin, vui vẻ và cởi mở như đã quen thân, tất cả cùng
nhau vào một nhà hàng ấm cúng dưới ánh đèn vàng khi màn đêm lạnh bắt đầu buông
xuống những hàng cây bên ngoài khu vực chợ. Rượu vodka Đức và những món ăn Việt
được bày biện ra bên những khuôn mặt tình thân mới gặp nhau nơi xứ người.
*
Chuyến tàu đêm đi qua miền Nam nước Đức, 7 giờ sáng
hôm sau mới đến Munich thành phố lớn giàu sang với dáng vẻ tân kỳ và cổ kính chỉ
sau thủ đô Berlin của một quốc gia giàu có thuộc bậc nhất châu Âu. Lê Vân, người
bạn thân 30 năm trước ở Hà Nội, đón tôi và hai người bạn tại sân ga. Một nụ cười
mãn nguyện long lanh nước mắt trong vòng tay ôm, Vân nói, giọng xúc động niềm
vui: “Cuối cùng mình cũng gặp được nhau, em vui rất vui, lại còn có bạn của
anh nữa! Về nhà em nhé, có đủ chỗ nghỉ ngơi cho các anh, em cũng đã chuẩn bị bữa
ăn sáng tại nhà. Em có duyên được đón tiếp anh và các anh tại nước Đức
em đã sống hơn hai mươi năm qua...” Và suốt ba ngày lưu lại Munich, người bạn
gái 30 năm trước với bao tình nghĩa đã ân cần chăm lo cho chúng tôi từ ly cà phê
buổi sáng đến ly rượu buổi chiều tổ chức gặp gỡ bạn bè thân tình của em nơi xứ
người trong tiết lạnh cuối thu châu Âu đó đây đã rơi đầy tuyết trắng trên những
bóng cây chỉ còn thưa thớt lá vàng. Trời sắp chuyển sang đông, có đêm lạnh xuống
1-2 độ, Lê Vân đã chu đáo chuẩn bị thêm áo ấm cho chúng tôi, thân thiết như người
thân không còn gì hơn nữa.
Ngày
cuối cùng ở Munich, vợ chồng Đặng Dũng-Thiên Kim, hai người bạn thân một thời ở
Nha Trang hẹn gặp tôi tại nhà Lê Vân buổi sáng và tất cả cùng đi thăm cung điện
Nymphenburg, một trong ba lâu đài cổ vẫn còn nét tráng lệ lộng lẫy tại thành phố
lớn miền Nam nước Đức ngày nay. Bên ngoài và bên trong cung điện Nymphenburg hoành
tráng nguy nga từng căn phòng nối tiếp nhau bày biện đầy đủ di sản lịch sử một
thời đế vương không kém gì lâu đài Versailles của Pháp tọa lạc trên vùng đất
ngoại thành Paris. Lâu đài thành quách nào cũng vậy, xem thì xem để biết vẻ đẹp
lạ và kì vĩ của xứ người, cái đáng nhớ đời với tình cảm bồi hồi xao xuyến trong
tôi vẫn là sự tốt tươi sinh động hài hòa của thiên nhiên diễm lệ có ít nhiều bàn
tay chăm chút của con người.
Bước ra ngoài cung điện Nymphenburg, thêm một lần
tôi dừng lại ngắm nhìn thảm cỏ xanh vuông rộng bằng phẳng mượt mà như nhung, bốn
góc cạnh được trang trí màu hoa đỏ thắm tươi dài theo bờ cỏ, kề cạnh đó là dòng
nước trong xanh có đàn thiên nga trắng nhẹ nhàng bơi lội yên lành dưới bầu trời
cao lồng lộng đầy nắng và bóng lá vàng rạng rỡ của một ngày cuối thu. Một chuyến
đi xa, ý nghĩa không chỉ nhìn nhận bao điều mới lạ tốt tươi, đẹp hơn nữa là tình
ý chân thành thân thiết của những người bạn xa bao năm gặp lại nhau, và những
người bạn mới gặp gỡ trên đất châu Âu, cởi mở thật lòng như thân quen nhau từ lâu.
