Nhà văn NIÊ THANH MAI
Sinh ngày 29.07.1980 tại Đắk Lắk
UV BCH Hội Văn học-Nghệ thuật các Dân tộc thiểu số Việt
Nam
UV BTV, Phó chủ tịch Hội VHNT Đắk Lắk
Hiện là Phó Văn phòng Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Đắk Lắk
Đã xuất bản: Suối của
rừng (2005) ; Về bên kia núi
(2007) ; Sớm mai rực rỡ (2010)
Giải thưởng: Giải trẻ cho tập truyện Suối của rừng do Liên hiệp các Hội VHNT VN trao tặng (2005); Giải
nhì truyện ngắn của Tạp chí Văn nghệ quân đội (2006),…
SỚM MAI
THOANG THOẢNG…
Truyện ngắn
Tôi mặc áo mới vào một buổi sáng thứ
bảy. Khi cha dắt chiếc xe 50 của tiếng nổ
gầm gừ đi ra cổng, ông đi lướt qua tôi và mỉm cười âu yếm, rồi ông nổ máy phóng
vụt đi, chỉ có vệt khói xe mờ mờ hăng hắc thoảng lại.
Mẹ dắt tôi xuống ruộng rau. Đường đi
xuống ruộng rau muống rất trơn và hẹp nhưng mẹ đi băng băng. Tôi vẫn chơi một mình,
cặm cụi trên bờ ruộng với chiếc áo màu đỏ chói. Mẹ cặm cụi dưới ruộng rau muống
với đôi ủng cao su dài qua bắp vế, chiếc nón cũ nhấp nhô giữa xanh um. Lúc lấp
loáng nước thì mẹ trở lên, cả người sực lên mùi nắng đến khét thịt.
Tôi lớn lên bên bờ ruộng. Và đôi khi
tự hỏi sao chưa bao giờ mình lộn cổ xuống đám ao bùn thơm rau mùi rau quế. Và
giả sử nếu tôi có lộn cổ xuống ao, chắc ngày hôm sau mẹ không thể lội ra ruộng
bằng đôi ủng cao su quá gối để cặm cụi dưới trời gay gắt.
…
Một vài lúc nào đó tôi nghĩ cha không
phải là một người bình thường. Ông vừa cười với tôi âu yếm nhưng quay lưng lại
có thể ném vào mặt mẹ tôi cái thúng, cái mẹt bà để quên dưới sàn nước( Mẹ rất
hay quên, ngày nào cũng quên cái gì đó vật gì đó hay việc gì đó- Những khi quên
mẹ lẳng lặng đi tìm kiếm, khuôn mặt nhợt nhạt và nín lặng khi cha nổi cáu). Cha
không cho mẹ con tôi qua lại nhà ai, kể cả nhà cậu út cách nhà tôi mười ba bước
chân, thậm chí cha cũng không muốn cho mẹ sang nhà bà ngoại non cây số. Cha gầm
gừ khi cậu mợ sang nhà. Cậu giận. Mợ giận. Rồi họ hàng giận. Nhất là họ thấy mẹ
tôi thụt lùi sau cánh cửa không phản ứng gì. Đổi lại ông mua cho tôi nhiều đồ
chơi, kể cả những thứ tôi không bao giờ thích ông vẫn treo đầy nhà.
Mẹ không có bạn. Tôi cũng không có bạn.
Hai mẹ con cặm cụi chơi với nhau.
Cha bảo thương tôi. Ngay cả khi ngầy
ngật trong cơn say không đi nổi vào nhà ông vẫn lặp đi lặp lại câu nói cũ kỹ ấy.
Chỉ có điều tôi không muốn đáp lại cái tình thương của cha dù ông cặm cụi ở ruộng
rau từ hai giờ sáng. Khi mùa rau cần, ông
thức giấc lúc 1h sáng mà không cần đồng hồ báo thức. Ông vác đống rau cần lên bờ,
chân lủm chủm nước dưới ánh sáng mờ mờ của bóng đèn compac, mẹ tôi vừa giũ lá héo,
vừa bó cần thoăn thoắt. Cả hai không nói gì với nhau cho đến khi mẹ xốc gánh cần
ngồi sau xe honda cho cha chở ra chợ đêm bán mối.
Tôi không thương cha vì chứng kiến cảnh
mẹ khóc phía bên hông nhà.
Mẹ khóc giữa ruộng rau muống.
Mẹ khóc giữa luống cải xanh đã trổ
ngồng, hoa vàng phơ phất giữa trời trưa nắng.
Nước mắt mẹ lúc nào cũng được giấu
trong ống tay áo cũ kỹ. Mẹ khóc nhiều nhất mỗi khi cha uống say sau cuộc hội hè
giỗ chạp gì đó. Những lúc ấy ông chì chiết mẹ bằng cái giọng rin rít trong cổ họng.
Câu chuyện chắp vá không đầu không cuối. Giọng điệu buồn phiền ngủ quên giữa lè
nhè của rượu. Mẹ cặm cụi dọn dẹp nhà cửa, cặm cụi lau cổ lau chân lau tay và chườm khăn ấm trong khi cha mắt nhắm nghiền và
miệng không ngớt nguyền rủa. Một đôi lần nào đó tôi chứng kiến cảnh ông co chân
đạp mẹ quay đơ xuống giường. Bà lồm cồm bò dậy, tiếp tục lau người xoa đầu đắp
mền cho ông. Những lúc ấy tôi giận mẹ ghê
gớm.
***
Một ngày tháng năm.
Cha đưa về nhà một người lạ. Người đàn
bà có khuôn mặt dài, áo xanh nhàn nhạt bước vào nhà, ngồi rón rén ở tấm phản rộng
m2, hai bàn chân nhấc lên khỏi mặt đất một cách nhẹ nhàng. Tôi ngồi lọt thỏm
trong lòng mẹ, hết nhìn cha lại nhìn người đàn bà mặt dài. Lâu lắm tôi mới thấy
nhà mình có khách. Nhưng mẹ không xăng xái hớn hở như tôi vẫn tưởng, bà ngồi yên
lặng trên ghế. Ngồi rất lâu. Lâu đến mức độ tôi không thể cựa quậy hơn nữa vì mông
ê ẩm.
Người đàn bà lạ mặt dài ở lại nhà tôi.
Và ngủ ở bộ phản rộng m2. Mẹ đưa tôi sang nhà bà ngoại, mẹ bảo đêm nay bà mệt,
mẹ con mình sang trông bà. Cha không nói gì, lúc ấy tôi sung sướng quá đỗi bởi
chưa bao giờ được dắt ra ngoài đường lúc tối trời như thế. Đoạn đường sang nhà
bà ngoại sụt sùi nước mắt của mẹ, và bước nhảy chân sáo của tôi. Tôi ngủ quên
giữa tiếng thút thít của đêm khuya. Hôm đó tôi được ngủ với mẹ đến sáng, khi tỉnh
dậy vẫn mải miết vùi sâu vào gầy guộc thoang thoảng mùi rau cần.
Tôi không thích việc tối nào cũng sang
nhà bà ngoại.
Người đàn bà mặt dài không còn rụt rè
ngồi ở góc phản nữa, bà ấy ngồi ngoài sân, tẩn mẩn xếp rau vào sọt và nhẩm đếm
tiền. Người đàn bà mặt dài thường nhìn mẹ dắt tôi ra khỏi nhà bằng một đôi mắt
lạ, lúc bối rối lúc ngại ngần rồi sau đó là bình thản.
Rồi một buổi sớm mai.
Bà ngoại thức tôi dậy bằng đôi tay
run. Cậu mợ ngồi bên cạnh. Tất cả những đồ đạc ở góc tủ gỗ cũ kỹ của bà chỉ còn
lại một khoảng nhỏ. Quần áo, búp bê tóc hoe hoe của tôi. Đồ đạc của mẹ biến mất.
Mẹ đi đâu. Mẹ bỏ đi rồi Sin à. Đi đâu? Bà không biết. Cậu không biết. Mợ không
biết. Đáp lại sự giãy giụa khóc lóc của tôi là khuôn mặt nhợt nhạt xanh xám của
cha. Ông đến tự bao giờ.
Không ai nhìn cha ngoại trừ tôi, ông
né tránh ánh mắt ngơ ngác đầy giận dữ của tôi. Hình như lâu lắm rồi tôi mới thấy
ông cúi gằm mặt như vậy, cúi để nhìn mãi
bàn chân to bè nứt nẻ, cha năn nỉ tôi rất lâu nhưng tôi không chịu theo ông về
nhà _ nơi có người đàn bà mặt dài đang lặt lá héo rau cần ngoài sân _ Cha rớm nước
mắt. Mặc. Tôi ở lại với bà ngoại. Có lẽ mẹ sẽ về vào sáng mai sáng kia hay ngày
nào đó sớm thôi.
***
Lâu lắm sau đó.
Khi nào tôi biết mình lớn. Hôm trăng.
Hôm sớm hay một ngày nào đó xa lắc. Vồng ngực căng. Tóc cuốn tít giữa đỉnh đầu.
Mọi thứ giấu kín trong khẩu trang và áo sơ mi cũ dài lượt thượt.
Tôi ra chợ vào lúc 3h sáng. Rau từ
ruộng muống của bà. Rau húng rau thơm rau quế từ vườn của cậu. Mỗi ngày tôi quảy
mọi loại rau trong quang gánh. Giữa mờ mờ trăng sáng, tôi thích hít hà sự mỡ màng
của thứ xà lách rôn vừa hái đêm trước. Tôi cười với người mua sỉ với nụ cười rám
nắng, và trả lời rất kiệm lời trong tất cả cuộc mua bán của chợ đêm.
Gia đình của cha có một sạp bán rau ở
gốc si đằng kia, dưới ngọn đèn cao áp mờ mờ nhạt nhạt của chợ đêm. Cha thường mặc
áo xanh lao động nhàu nhĩ, quần lúc nào cũng tất tả xắn ngang ống quyển. Vội vã
chào, vội vã thối tiền và vội vã chạy theo khi tôi đi qua - Một đôi lần tôi thấy
bụng người đàn bà ấy phưỡn to, khuôn mặt sưng vều. Nhà của cha cách nhà bà ngoại
chỉ hơn cây số, mà tôi không còn biết gì về cuộc sống hiện tại của ông. Lúc nào
tôi cũng hả hê vì điều đó - Cha vẫn hay níu tay tôi lại hỏi con có khỏe không sống
có tốt không… Tôi đáp lại ông với cái nhìn ngơ ngẩn, cái nhìn của buổi sáng lúc
mẹ tôi đi.
Tôi vẫn nghĩ sớm
hôm nào đó, khi đi chợ về sẽ thấy mẹ. Mẹ ngồi trong căn buồng nhỏ nhìn xuống vườn
qua ô cửa sổ có song sắt rỉ sét. Mẹ hỏi sao về muộn thế, có nhớ mẹ không. Hay
sao con gái cưng của mẹ lớn nhanh thế, mẹ còn chẳng kịp nhận ra. Cũng sớm hôm nào
đó, mẹ sẽ lội xuống ruộng muống , bảo lâu không xuống ruộng nhớ mùi bùn quá con
gái à. Rồi sao đó, sao đó.
…
Cậu dắt tôi ra khỏi cơn trầm uất của
mười một năm. Sự chờ đợi mẹ nguôi đi khi người đàn ông xuất hiện ở ngưỡng cửa.
Cậu mợ bảo muốn tôi lấy chồng. Tôi lặng lẽ ( lúc nào cũng lặng lẽ nghe, lặng
lẽ cười và lặng lẽ nhiều thứ khác nữa) nghe người này người kia nói chuyện.
Bà muốn người ấy ở rể. Bà chỉ có con bé cháu tật nguyền. Nhà cửa đấy. Ruộng vườn
đấy. Túc tắc làm rồi nuôi nhau. Rồi sinh con đẻ cái.
Tôi không hiểu vì sao người đàn ông ấy
muốn lấy tôi. Anh chàng chở rau mướn cho người bán mối ngoài chợ đêm hay nhìn tôi
dịu dàng. Hay hỏi han. Và đôi lúc đặt giữa sọt rau của tôi mấy cánh bánh cam nóng
hổi. Tôi khóc nơi bậc thềm cuối cùng xuống ruộng. Tôi cũng muốn lấy chồng. Nhưng
bao giờ mẹ về nhìn con gái lên xe hoa.
Tôi không lên xe hoa. Vì không có cuộc
rước dâu nào. Người đàn ông gầy nhẳng có
đôi mắt ấm mồ côi cha mẹ, sống trong căn phòng mướn 500000 ngàn đồng một tháng
trở thành chồng của tôi sau bữa cơm nho nhỏ. Cô dâu nhỏ xíu, váy dài chân ngắn
nên váy quét đất. Bà ngoại sung sướng. Cậu và mợ nhét phong bì dầy cộm vào lòng
bàn tay đẫm mồ hôi của tôi. Cha đến sớm. Trong buổi lễ gia tiên, ông cho tôi
nhiều thứ: Kiềng đeo cổ, vòng đeo tay, nhẫn tay trái tay phải. Cha dịu dàng:
Cha không thể bù đắp cho con Sin à, còn giận cha thì bỏ qua cho cha con nhé. Tôi
không nghĩ mình còn giận ông. Cũng có khi tôi nhìn thấy tóc ông lơ phơ quá. Cũng
có khi tôi nhìn thấy thân hình ông quắt queo và sặc sụa mùi rượu quá. Cũng có
khi vì tôi thấy giận mẹ nhiều hơn. Mẹ của tôi mải miết với cuộc viễn chinh nào đó,
mẹ của tôi không thèm quay về để nhìn tôi lấy chồng. Tôi gục lên vai chồng nức
nở : Bao giờ mẹ về em sẽ đóng cổng không cho bà vào nhà.
Tôi có một đứa con. Xinh xẻo. Ồn ào
bi bô.
Rồi một đứa con gái thứ hai. Xinh xẻo.
Cũng ồn ào như chị.
Từ bao giờ bà ngoại quên mất từng có
mẹ trên đời. Bà mải mê với những đứa chắt. Bà ngoại thích bế chúng sang nhà hàng
xóm hoặc gọi lũ trẻ con sang nhà chơi với chắt bà. Nhà lúc nào cũng ngổn ngang đồ
chơi trẻ con. Ồn ào. Tôi quanh quẩn với con cái: sáng đút cháo, trưa đút cơm, dỗ
dành cười nói. Những khi đi ngang qua nhà cha - bọn trẻ con – mặt dài, tóc hoe
nắng ngồi yên lặng trên ghế trên xích đu trên bậc thềm hiên nhà hanh nắng chơi đồ
hàng. Bán rau. Người đàn bà mặt dài lặt rau héo. Bó rau muống ở đúng cái ghế
con giữa sân như mười một năm trước xa lơ xa lắc. Chúng chơi với nhau. Lẳng lặng
như mẹ chơi đồ hàng với tôi của ngày nảo ngày nao.
Chồng chạy sấp ngửa vào nhà, hối hả
bảo tôi mặc áo khoác. Để làm gì. Đi với anh. Anh nghĩ nhìn thấy mẹ của em. Nhưng
anh đã từng nhìn thấy mẹ tôi bao giờ đâu. Tôi ngơ ngác nhưng vẫn bươn bả chạy
theo anh. Mũ bảo hiểm cài mãi không được vì mọi thứ trong tôi run rẩy. Nếu không
phải đó là mẹ! Nếu người đàn bà anh nhìn thấy là mẹ của tôi. Tôi sẽ khóc. Sẽ mừng.
Sẽ cuống quít ôm chầm lấy bà. Rồi sao nữa. Mọi thứ trở nên buốt và lạnh. Như hơi
sương sớm hai bên đường xộc vào mũi vào mắt.
Tôi bám chặt lấy càng xe, cũng không
nghĩ bàn tay khi siết vào nhau thì đau đến buốt óc.
Người đàn bà tóc búi thoăn thoắt vặt
lông gà giữa ngổn ngang lồng gà lồng vịt. Đanh đá, cười sặc. Gian hàng ngun ngút
khói sặc mùi cứt gà. Ồn ào tiếng gà thét lên khi bị cứa cổ. Tiếng gà quát quát
sau nhát dao gọn.
Tôi dợm buồn ói.
Sự nhộn nhạo của chợ phiên sớm. Khẩu trang hở hai mắt nên không ai nhìn thấy điều
đó. Bên này đường, tôi tựa hẳn vào lưng chồng. Có phải mẹ không em. Không biết.
Mẹ tôi mỏng manh. Mẹ chỉ biết lội ruộng bó rau, mắt lúc nào cũng cùm cụp vì nhặt
rau héo rau sâu. Mẹ chưa bao giờ cười sặc như thế. Mẹ chưa bao giờ mắng người làm
chao chát như thế. Về đi anh à. Không phải mẹ hả em. Mẹ em đấy. Đâu có nhầm được.
Sao em không vào nhận mẹ.
Sao em không vào nhận mẹ. Sao tôi không
bươn bả băng qua đường, len giữa lồng gà lồng vịt, giẫm lên cứt gà lông gà để gọi
mẹ ơi, mẹ ở đây à. Vậy mà để con đợi mãi. Mẹ ơi, mẹ quên con rồi à. Người này là
ai. Người làm của mẹ hay chồng mẹ. Chồng mẹ là gã lái gà phải không?
Tôi tháo khẩu trang xuống thì mẹ có
nhận ra tôi không? Chắc là có. Con gái vẫn nép sau lưng mẹ mỗi khi cha gầm thét.
Con gái vẫn rúc vào ngực mẹ thầm thì mẹ ơi thơm mùi rau cần quá thì mẹ quên sao
được. Nước mắt tôi ướt đẫm mọi thứ. Khẩu trang. Vạt lưng của chồng. Đường về xa
lắc, xa như không biết ngày nào mẹ tìm về nơi ruộng rau của bà của tôi.
Tôi cũng không biết mình có đủ sức để
khóa trái cổng khi mẹ dừng một ngày cắt cổ gà quay về không. Đêm nay tôi sẽ nghĩ.
Đêm mai tôi sẽ nghĩ. Thoang thoảng chồng tôi tha thiết. Băng qua đường vô hỏi mẹ
có nhận ra con không đi em...
Hết mùa rau cần rồi mà sao xuống đến
ruộng vẫn thấy lá cần chấp chới.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét