SỐ: 248 - tác giả NGÔ THẢO

TỪ BÁO VÀO SÁCH

(Đọc Tuyển tập bài báo NGHỊCH LÝ TRÊN DÒNG SÔNG

CHẢY NGƯỢC của Hoàng Thiên Nga-Nxb Hội Nhà văn)

  

Mấy năm nay, tuyển chọn các bài viết trên gần ngàn tờ báo và tạp chí, hàng năm có gần trăm cuốn sách được in. Đó là những bài báo thoát kiếp con phù du, thường được xếp theo thể loại: phóng sự, bút ký, ký sự, tùy bút, tản văn, bình luận chính trị, văn hóa, xã hội…

   Nghịch lý trên dòng sông chảy ngược của cây bút nữ Hoàng Thiên Nga, Trưởng ban đại diện báo Tiền phong khu vực Tây Nguyên lại là một tập họp nhiều thể loại báo chí nhưng có chung một đề tài, đó là những gì đã và đang xảy ra ở vùng đất chị đang sống, vùng đất vô cùng giàu có các đề tài từ phong cảnh địa lý, lịch sử, bản sắc văn hóa sắc nét và đa dạng, là điểm nóng thường xuyên về chính trị, kinh tế, xã hội, văn hóa, trong việc xử lý giữa gìn giữ, bảo vệ và phát triển. Nhưng khai thác được hay không, nhìn thấy gì, thể hiện thế nào, bài viết có gợi được chú ý của dư luận hay không lại tùy thuộc khả năng phát hiện và diễn đạt, tình cảm và động cơ, là bản lĩnh của nhà báo. Đọc tập sách, có thể thấy Hoàng Thiên Nga đã đạt được yêu cầu của một nhà báo mà cây bút phóng sự cự phách Nguyễn Đình Lạp từng đòi hỏi trong một bài giảng về báo chí tại vùng kháng chiến Liên khu Bốn trong những năm chống Pháp: Nhà phóng sự là một phóng viên có biệt tài, có nhiều kinh nghiệm, có một học vấn chắc chắn và hiểu nhiều vấn đề. Nhà phóng sự là một người đào sâu vào một vấn đề, đi tìm chân lý cho sự vật. Nhà phóng sự là một người có thể, bằng tác phẩm của mình, gây bão táp trong dư luận…, góp phần cải tạo một con người.

   Nghịch lý trên dòng sông chảy ngược gồm 60 bài ở tập 1 và 82 bài ở tập 2, gần 800 trang được chia làm 7 chương với nhiều cách tập hợp, nhưng đều là những chuyện nóng của Tây Nguyên từ Người giữa muôn người, Dòng sông chảy ngược, Tây nguyên hùng vĩ với Rừng - Đất - Nước - Voi, Và cây cổ thụ trên trăm tuổi Ama Kông rồi Đi chơi với gió, Dưới chân Cư Yang Sin…, nơi con người từ ngàn đời sống dựa vào tự nhiên, tôn trọng và gìn giữ sự thiêng liêng của núi rừng, giờ vì cuộc sống trước mắt đang ra sức khai thác những gì  có trong tầm tay đã phải đối diện với bao vấn nạn bức xúc và mới mẻ. Thủy điện và khai hoang, công nghiệp và định cư đã tàn sát rừng nguyên sinh, sông suối trở nên hung dữ mùa mưa lũ, cạn kiệt mùa khô, cafe chết khô, lúa nước cháy vì hạn, đã có rất nhiều nỗ lực để khắc phục hậu quả không thể tránh khỏi trong quá trình phát triển. Mặt trận nào cũng trăn trở, sôi sục, quyết liệt, mà cách giải quyết nhiều chuyện vẫn còn bị treo. Trong thế giới sôi động đó, người đọc luôn gặp những con người yêu quê hương nồng nhiệt, đem tài trí làm giàu, làm đẹp cho Tây Nguyên, những con người vượt lên số phận nghiệt ngã để mang niềm vui và hạnh phúc cho nhiều người... Theo tác giả, Tây Nguyên chưa theo kịp tốc độ phát triển của đồng bằng, nhưng những vấn đề kinh tế-xã hội thì cũng quyết liệt, gay gắt không kém. Chị tự nhận chống tham nhũng tiêu cực là chuyện chẳng thích thú gì, nhưng là một  phần việc mà nhà báo không thể thoái thác.

      Cuồn cuộn sức sống, sôi sục các vấn đề đang đặt ra trong đời sống, xốc vác và quyết liệt khi cần thiết, tuyển tập bài báo vẫn còn nguyên sức hấp dẫn bạn đọc bất chấp tính thời sự của nó. Chỉ riêng tập sách đã giới thiệu khá đầy đặn chân dung một nhà báo nữ, lại thường trú ở vùng sâu, vùng xa, nhưng bằng các bài viết của mình đã luôn tham gia vào đời sống báo chí cả nước, làm giàu nội dung báo chí cả nước. Vậy là, dẫu cắm chốt ở một địa bàn, nhưng nếu biết thâm canh vào các vấn đề đang hàng ngày diễn ra trong đời sống, nhà báo vẫn có thể tạo nên một hệ thống đề tài làm nên nét riêng biệt của một cây bút. Nhưng cũng không thể không thấy Hoàng Thiên Nga may mắn sinh ra, lớn lên, và được hoạt động báo chí ở Tây Nguyên, một không gian địa lý và văn hóa quan trọng của đất nước, mỗi động thái biến đổi ở đây đều được cả nước quan tâm theo dõi.

      Nhưng, Hoàng Thiên Nga còn là một nhà thơ, là một người có năng khiếu về ca hát. Những khả năng thiên phú ấy đã giúp rất nhiều cho chị trong các hoạt động xã hội - từ thiện mà nhiều năm nay chị làm rất thường xuyên, tích cực với nhiều hiệu quả thiết thực. Dịp Trung thu 2012, ở một vùng rừng xa thành phố, hơn một ngàn trẻ em và học sinh nghèo được vui tết Trung thu và nhận quà, đó là một trong những hoạt động đã thành truyền thống mà chị tham gia tổ chức và trực tiếp thực hiện. Toàn bộ nhuận bút và lợi nhuận từ hai tập Nghịch lý trên dòng sông chảy ngược này được tác giả góp vào Quỹ học bổng ĐỌT CHUỐI NON giành cho học sinh và sinh viên nghèo khu vực Tây Nguyên. Tin vui là 1.000 bản đầu tiên đã được bán hết, và số tiền đó đã kịp  trích một phần làm học bổng  cho một số học sinh, sinh viên nghèo vào tháng 10.2012. Quỹ học bổng đó đang tiếp tục được phát triển và duy trì.

   Trong bài cuối tập sách, tác giả không dấu mơ ước như 600 năm trước Nguyễn Trãi từng ao ước: Làm sao để trong thôn cùng, xóm vắng không có một tiếng hờn giận, oán sầu. Đáng mừng là nhà báo không chỉ làm một người phản ánh, ghi chép thụ động những gì đang diễn ra, mà còn có các hoạt động thiết  thực nhằm biến ước mơ thành hiện thực.