SỐ 264 - tác giả HỒNG CHIẾN

 

 Tác giả HỒNG CHIẾN

THEO CHÂN CHIẾN SỸ CHỐNG GIẶC LỬA

Ghi chép

Đầu giờ chiều ngày 28 tháng 7, tôi vừa ngồi vào bàn làm việc đã thấy họa sỹ An Quốc Bình - Thư ký tòa soạn Tạp chí Chư Yang Sin lao vào phòng thét lên: “Cháy! Anh ơi, cháy phía sau đình Lạc Giao rồi, khói dữ lắm!”. Tôi vội ôm máy ảnh lao xuống cầu thang, chạy ra đường. Hai anh em ra đến ngã tư Hoàng Diệu - Điện Biên Phủ đã thấy cảnh sát giao thông và trật tự chốt chặn đường; dân đứng đông nghịt, mắt dõi về phía đình Lạc Giao, khói cuồn cuộn bốc lên che kín cả góc thành phố. Tôi cùng họa sỹ An Quốc Bình lách người để lao về phía đình. Có lẽ nhìn thấy chúng tôi biết là nhà báo nên cảnh sát nhường đường cho chạy qua. Phía sau đình Lạc Giao thỉnh thoảng vẫn thấy ngọn lửa lóe lên phía trên nóc đình.

Đình Lạc Giao nằm ở trung tâm thành phố Buôn Ma Thuột, được xây dựng vào khoảng năm 1928 – 1930, thời Pháp thuộc do ông Phan Hộ người huyện Ninh Hòa, tỉnh Khánh Hòa lập nên. Đình được đặt tên Lạc Giao vì chính địa điểm nơi đặt đình này, ông Phan Hộ lần đầu tiên lên gặp gỡ các già làng người Êđê, được họ tiếp đón chu đáo, mặc dù khi ấy quan lại thực dân Pháp ra sức ngăn cấm người Kinh lên đây giao lưu. Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, 100 chiến sĩ Nam tiến đã hy sinh bên cạnh khu biệt điện Bảo Đại trong một trận đánh bất ngờ và không cân sức; nhân dân tổ chức đấu tranh, buộc chế độ cũ chấp nhận cho rước linh vị 100 chiến sĩ về đình để thờ. Sau Đại thắng mùa xuân 1975, nước nhà thống nhất, đình Lạc Giao được công nhận Di tích Lịch sử Quốc gia, nơi hàng năm tổ chức các hoạt động tế lễ định kỳ như: Ngày 16, 17 tháng giêng, cầu cho quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, người dân làm ăn, buôn bán thuận lợi, phát đạt; ngày 16, 17 tháng tám (âm lịch), lễ tạ ơn trời đất, thần linh, giúp bà con làm ăn, buôn bán thuận hòa; ngày 27 tháng mười (âm lịch), lễ tế 100 chiến sỹ Nam tiến hy sinh thể hiện lòng thành kính, tri ân của nhân dân với những người đã ngã xuống để dành lại hòa bình, độc lập, tự do cho dân tộc; ngày 10 tháng ba (âm lịch), đình Lạc Giao là nơi tổ chức lễ Giỗ Tổ hàng năm của tỉnh Đắk Lắk để nhân dân tỏ lòng thành kính hướng về đất Tổ, thể hiện đạo lý “uống nước nhớ nguồn”; ngày  2 tháng 3 năm 1990 Bộ Văn  hóa Thông tin (Bộ văn hóa cũ) ra Quyết định số 168 VH/QĐ công nhận đình Lạc Giao là di tích lịch sử… Một ngôi đình đã in đậm trong trái tim của bao thế hệ người từng sống, chiến đấu và xây dựng thành phố Buôn Ma Thuột, vậy mà… Chân chạy nhưng đầu tôi luôn nghĩ về đình và không khỏi lo sợ hỏa hoạn cướp đi tài sản tâm linh quý giá đã được cha ông để lại…

Chúng tôi lao vào đình, người dân tập trung trong sân khá đông, khói lửa vẫn cuồn cuộn bốc lên phía sau điện chính. Nhân dân và cảnh sát né đường cho tôi chạy ra sau Đình, năm chiến sĩ cảnh sát đang dùng bốn vòi rồng phun nước qua bức tường vừa bị đập vỡ để dập lửa mấy ngôi nhà bên cạnh. Nhìn lên phía trước ngọn lửa tạt vào ngọn cây sao cao hơn dãy nhà hai tầng đốt cành lá cháy đỏ rực. Gió thổi mạnh, từ hướng đình qua đường Y Jut đã góp phần hạn chế lửa lan qua đình. Tôi chạy qua ngã tư đường Phan Bội Châu – Y Jut thấy ba chiếc xe cứu hỏa của Cảnh sát PCCC tỉnh đang phun nước vào tiệm giày Minh Hưng và cửa hàng lốp xe Minh Hiền; mấy phút sau có thêm một xe của Cảng Hàng không Buôn Ma Thuột lao vào bật súng bắn nước làm sập biển quảng cáo tiệm giày Minh Hưng để cảnh sát bắc thang leo lên mái nhà, kéo vòi rồng phun ra phía sau. Bên đường dân đứng đông lắm, cảnh sát giao thông, cảnh sát trật tự phải lập hàng rào ngăn dân để lực lượng chức năng làm nhiệm vụ.

Tôi len qua rừng người, qua luôn hàng rào cảnh sát vào bên trong tác nghiệp. Khói mù mịt, chịu không nổi, tôi lui ra ngã tư Y Jut – Phan Bội Châu, sát bên hàng rào cảnh sát để thở, mắt không rời hiện trường. Bỗng có tiếng quát: Tránh ra cho tao vào! Tôi quay lại thấy một người trung niên không mặc áo đang cố đẩy hai cảnh sát để vào phía trong. Anh cảnh sát mang quân hàm Trung úy vẫn nhỏ nhẹ: “Bác ơi không vào được đâu, để anh em dập lửa đã”. “Mẹ mày, nhà tao cháy hết rồi có cho tao vào không thì bảo!”. Ba anh cảnh sát xúm lại làm hàng rào chắn phía trước, vẫn nhỏ nhẹ động viên người đàn ông đang nổi khùng; nhiều người dân đứng xung quanh cũng ứa nước mắt tham gia giữ người đàn ông lại.

Ngọn lửa vẫn bùng lên bên nhà số 115, tạt vào tường ngôi nhà 117 đường Y Jut, trong khói lửa mịt mù lúc ẩn lúc hiện hình ảnh khoảng hai chục cảnh sát PCCC kéo vòi nước theo hướng tay chỉ của người mặc bộ đồ ka ki bạc màu, phun thẳng vào tường nhà số 115 chung với nhà số 117; tiếng người nào đó kêu lên: Ông Tư Rơi, Giám đốc Công an tỉnh đấy! Tiếng kêu như reo của một người dân làm người đàn ông đang hung hăng chửi bới cảnh sát bỗng lặng ngắt. Tôi lia ống kính kịp ghi lại khoảng khắc vị Tướng chỉ huy ngành Công an tỉnh Đắk Lắk - Trần Kỳ Rơi đang đứng chung với những người lính trong mịt mù khói lửa, sát cạnh những mảnh tường đang cháy có thể sập xuống bất cứ lúc nào. Ông  ra những mệnh lệnh cần thiết cho cán bộ, chiến sĩ xung quanh chặn đứng ngọn lửa không cho lan qua nhà số 117. Có chiến sĩ bắc thang định leo lên tường nhà số 115, ông nói gì đó rồi chỉ qua nhà số 113, người cảnh sát hạ thang xuống vừa lúc xe cần cẩu của Công ty Điện lực Đắk Lắk chạy đến, hai chiến sĩ leo lên, kéo vòi rồng xịt vào phía trong nhà 115. Hình ảnh của ông tướng đứng chung với anh em ngay trên điểm nóng nhất của cuộc chiến không những động viên những chiến sĩ đang làm nhiệm vụ chiến đấu với giặc lửa an tâm, dốc toàn bộ tâm trí thực hiện nhiệm vụ mà còn làm vững tin những người dân có mặt tại hiện trường, cho dù họ là khách vãng lai hay là nạn nhân có cơ ngơi dành dụm cả đời phút chốc đang chìm trong biển lửa.

Xe cứu hỏa nối đuôi nhau chạy vào và có cả xe bồn của Công ty Môi trường - Đô thị thành phố Buôn Ma Thuột cũng được điều đến hỗ trợ lực lượng PCCC, bao vây khống chế ngọn lửa. Khoảng gần 16 giờ đám cháy đã được khống chế, không lan thêm ra các căn hộ bên cạnh. Các chiến sỹ PCCC vẫn tiếp tục công việc dập nốt các đám lửa thỉnh thoảng bùng lên trong các căn nhà có mái vừa sụp xuống. Bỗng có người thúc vào tôi. Tôi quay lại nhận ra anh Huy, Trưởng Phân xã TTXVN tại Đắk Lắk đang kéo tay Đại tá Nguyễn Văn Định,  Phó Giám đốc Công an Tỉnh đề nghị cho biết nguyên nhân vụ hỏa hoạn. Anh em đồng nghiệp xúm lại tác nghiệp, tôi cũng cố bấm vài kiểu hình ghi lại hình ảnh anh em phóng viên tác nghiệp trong màn khói lửa bao phủ.

Gần 19 giờ đám cháy được khống chế hoàn toàn, các chiến sỹ PCCC cuộn ống nước, lăn lại xe chuẩn bị ra về, nhiều người ngồi bệt ngay xuống nền đường, trước ngôi nhà số 93 còn nguyên vẹn để thở; vài người xúm lại chia nhau gói thuốc lá. Tôi lia máy ghi hình ảnh người lính vừa hoàn thành nhiệm vụ chuẩn bị rời trận địa; một người thấy vậy kêu lên: Chú đừng đăng báo chúng cháu đang hút thuốc đấy nhé! Tôi lại bắt tay những người cảnh sát còn rất trẻ, họ vừa trải qua một trận chiến đấu căng thẳng, nguy hiểm, giành giật lại sự bình yên cho nhân dân và trong trận chiến ấy rất có thể sẽ có người phải ra đi, từ giã cuộc sống giữa tuổi thanh xuân của mình, nhưng họ đã tình nguyện nhận nhiệm vụ bảo vệ cho nhân dân có cuộc sống bình yên nên chấp nhận tất cả, không ngại hy sinh tính mạng của mình. Những bàn tay lạnh ngắt, da nhăn nheo vì thấm nước sau hơn nửa ngày căng thẳng đấu nhau với giặc lửa, nắm tay tôi rất chặt; miệng  nở nụ cười tươi, mặc dù tôi biết các anh đang đói. “Công việc của chúng cháu là vậy thôi, khi có hỏa hoạn phải xác định ngay biện pháp ngăn chặn, khống chế không cho đám cháy lan rộng. Hôm nay nhờ có phương án chính xác nên khống chế được lửa, nhiều nhà cùng chung vách trong khu phố đông đúc như thế này vẫn an toàn là thành công lớn đấy chú ạ”. Họ rất hồn nhiên trao đổi với tôi khi đánh giá kết quả “trận đánh”.

Hơn 19, trời đột ngột đổ mưa. Trên các ngã tư đường, xung quanh hiện trường, cảnh sát giao thông và cảnh sát trật tự vẫn đứng làm nhiệm vụ bảo vệ hiện trường, hướng dẫn cho người, xe lưu thông. Vẫn còn rất đông người tụ tập trên vỉa hè nhìn về khu nhà sau hỏa hoạn với ánh mắt đau đớn, buồn rầu; chắc nhiều người trong số họ là nạn nhân hay bạn bè những người không may mắn bị hỏa hoạn cướp đi toàn bộ gia sản cả đời tích cóp nay bỗng trắng tay. Trước nhà số 119, nơi góc đường Y Jut – Phan Bội Châu mấy ông thợ điện cùng với cảnh sát mặc sắc phục xanh đang nỗ lực sửa bình hạ áp. Đèn đường bật sáng, soi rõ những hạt mưa rơi xiên xiên xuống những bức tường đứng trơ trụi, đen thui vẫn còn nghi ngút khói.

Cả khu phố sầm uất gồm 13 căn hộ vừa buôn bán, vừa là nơi ở của nhiều gia đình phút chốc thành đám tro tàn. Đây là vụ hỏa hoạn lớn nhất từ trước tới nay xảy ra ở Đắk Lắk. Nhiều gia đình chỉ kịp ôm con chạy thoát thân, không mang theo được gì và cũng may không có thiệt hại về người. Nguyên nhân cháy theo nhận định bước đầu của cơ quan chuyên môn là do chập điện. 

Gần hai chục căn hộ và ngôi đình thiêng Lạc Giao cùng chung vách với các căn nhà bị cháy vẫn được bình yên. Có được kết quả đó là một sự cố gắng rất lớn của lực lượng Công an PCCC Đắk Lắk cùng phối hợp chặt chẽ với các cơ quan bạn. Vị Tướng chỉ huy trận đánh biết huy động nhân lực, vật lực một cách tài tình, hợp đồng tác chiến, bao vây, khống chế để giảm thiểu tổn thất có thể. Vì công việc, tôi theo chân các anh cảnh sát từ đình Lạc Giao, băng qua đường Phan Bội Châu rồi đường Y Jut, lại quay về đường Phan Bội Châu để bao vây đám cháy giữa khu vực đông dân cư, buôn bán sầm uất của thành phố; tận mắt thấy những cán bộ chiến sĩ cảnh sát giao thông và trật tự làm rất tốt việc lập hàng rào, điều tiết giao thông, đảm bảo không có lộn xộn xảy ra trong khu vực có hỏa hoạn. Điều đáng mừng hơn khi chứng kiến thái độ bình tĩnh của các anh trước thái độ thiếu kiềm chế của một số người gặp nạn đã làm đẹp thêm hình ảnh người Công an nhân dân trong con mắt người dân. Trong trận đấu sinh tử với giặc lửa, mặc dù phương tiện PCCC của tỉnh lạc hậu, nhưng chỉ huy đã biết phối hợp với các đơn vị bạn điều xe chuyên dụng của Cảng Hàng không sân bay Buôn Ma Thuột, xe cẩu của Công ty Điện lực và xe bồn của Công ty Môi trường - Đô thị thành phố cùng bao vây, khống chế và dập tắt đám cháy, không để lan rộng; đó là một chiến công rất lớn của Công an tỉnh Đắk Lắk. Xin chúc mừng những người Công an Đắk Lắk tham gia vụ chữa cháy tại khu vực đường Y Jut đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ của mình vì sự bình yên của nhân dân.