SỰ TÍCH KRÔNG BÔNG
VÀ DRAY H’LING
(Truyện
cổ Êđê)
Ngày xưa, bên bờ sông mẹ, có một
bộ tộc sống trong một buôn lớn nhất vùng. Tất cả các trận chiến để chiếm lĩnh và
mở rộng lãnh thổ, buôn này đều thắng nên dân trong vùng bầu một vị tướng tài giỏi
nhất của buôn lên làm mtao (tù trưởng).
Mtao kết hôn với một cô gái đẹp
nhất trong buôn rồi sinh hạ một cô con gái được đặt tên là H’Ling. Về phía
mtao, khi nghe tin vợ sinh con thì mtao liền truyền lệnh cho tất cả trai làng
“Hãy mau mau thu thập lại tất cả voi ngựa và chuẩn bị sẵn 12 trai làng xuất sắc
nhất đi báo tin cho những tù trưởng của các vùng khác nhau đến dự tiệc rượu ăn
mừng”. Ba ngày sau, những trai làng cùng với các vị tù trưởng từ các vùng khác đã
đến đông đủ để dự tiệc rượu ăn mừng. Ngày khởi tiệc mtao ra lệnh bắt bảy con trâu
để cúng cho các thần linh và 12 con heo to nhất có nhiều thịt nhất để tiếp đãi
12 sứ giả từ 12 vùng khác. Buổi tiệc được bắt đầu, ăn mừng được kéo dài đến bảy
ngày rồi cứ vậy từng người một đến và đem theo vật quý dâng lên cho H’Bia
H’Ling mới chào đời. Trong bảy ngày tiệc đó có biết bao tiếng khèn đing năm, đing
tut và cồng chiêng cùng với những lời ca tiếng hát của những trai gái đối đáp tình
duyên. Khi bảy ngày tiệc đã sắp tàn thì xuất hiện một ông mtao cuối cùng ở vùng
khác đến mừng, nhưng người vẫn đông như kiến, ông là người bạn thân thời trai
trẻ của mtao nên đích thân mtao và vợ tiếp đón. Ba người uống rượu hết ché này
lại tiếp ché khác, cứ thế… và câu chuyện cuối cùng của ba người là ông khách
xin mtao gả H’Bia H’Ling cho con trai mình. Sau khi suy nghĩ, mtao và vợ gật đầu
đồng ý. Mtao nói: “Hãy để cho hai đứa chúng nó lấy nhau sau 16 mùa rẫy”. Thời
gian cứ thế trôi đi hết mùa này lại sang mùa khác, cứ đến một mùa rẫy trôi qua
là ông lại dẫn con trai mình đi gặp H’Bia H’Ling một lần. Đến mùa rẫy thứ 15,
hai đứa con cũng đã lớn cả rồi. Hai bên gia đình bàn bạc chuẩn bị cho hai người
lấy nhau trong đầu mùa rẫy sắp tới. Trong thời gian chờ đợi lại có một chàng
trai đến từ miền khác và ghé nơi mtao để nghỉ chân. Chàng trai này được biết
mtao có con gái rất xinh nên muốn xem mặt. Sau khi xem mặt H’Bia H’Ling, chàng
mê đắm vì sắc đẹp của nàng nên có ý xin mtao gả con cho mình nhưng mtao không đồng
ý vì H’Bia H’Ling đã có hôn ước rồi.
Chàng quay về trong đầu luôn nghĩ
mình sẽ chiếm và lấy H’Bia H’Ling bằng được. Sau một thời gian, chàng quay lại
và chuẩn bị binh lính cùng vũ khí với ý định: “Nếu mtao không gả con gái thì sẽ
tấn công chiếm lĩnh buôn và bắt H’Bia H’Ling làm vợ”. Mọi chuyện đã nằm trong sự
sắp xếp của chàng. Khi đến nơi, mtao vẫn một mực không gả con gái cho hắn vì
H’Bia H’Ling đã có hôn ước. Chàng trai liền đưa ra lời đe dọa như ý định của mình.
H’Bia H’Ling nghe thấy vậy liền bỏ chạy với suy nghĩ: “Không thể vì mình mà cả
buôn mình phải đánh trận, vì mình mà dân trong buôn sẽ phải bị thương và chết
chóc”. Nàng chạy mãi, chạy thật xa, đêm nàng cũng đi, ngày nàng cũng chạy, qua
hết ngọn núi này lại đến ngọn núi khác, nàng đã vượt không biết bao nhiêu là
con suối. Khi đến một khu rừng sâu bên thác của sông Srêpôk, nàng dừng chân trên
một tảng đá to bên cạnh thác nước ngồi khóc. Nàng nhớ mẹ, nhớ cha, nhớ người thương
đã cùng hôn ước với mình, nhưng nàng không vì hạnh phúc riêng mà đánh đổi bằng
mạng sống của cha mẹ, của dân buôn, nước mắt nàng hòa trong nỗi đau. Nàng khóc
ngày qua ngày, tháng qua tháng, rồi một mùa rẫy mới sắp đến gần, mùa trăng tròn
trôi qua, lúc này nàng mệt và đói, nàng thiếp đi và nàng chết vì quá đau buồn.
Về phần mtao khi thấy H’Bia bỏ đi
mà không thấy về thì rất lo lắng và càng bực tức chàng trai kia. Nhưng việc trước
mắt là tập trung dân làng để tìm H’Bia. Mọi người đi tìm H’Bia hết buôn này đến
buôn khác, hết khu rừng này sang khu rừng nọ nhưng không thấy. Khi đến khu rừng
bên thác nước có một tảng đá to, xung quanh có nhiều cây đại thụ che chắn, mọi
người tìm thấy thi thể nàng nằm trên tảng đá, vội đưa nàng về. Khi về đến nhà,
vợ mtao quá đau buồn khiến bà bị hôn mê. Sau khi chôn cất H’Bia H’Ling xong, mọi
người quay lại dòng thác nơi mà nàng H’Ling chết để làm lễ cầu hồn cho nàng và đặt
tên cho thác là Dray H’Ling (dray có nghĩa là thác).
Về phần vợ mtao, sau khi con gái
mất đi, bà rất đau buồn rồi lâm bệnh nặng. Mặc dù mtao đã sai các thuộc hạ của
mình đi hết khắp vùng buôn xa, buôn gần để tìm thầy thuốc chữa bệnh cho vợ và lấy
đủ các loại thuốc để chữa trị nhưng sức khỏe của bà vẫn không có tiến triển gì.
Một thời gian sau bà cũng mất. Mtao vừa đau buồn vừa tức giận chàng trai kia,
nhưng còn phải lo chôn cất vợ. Mtao liền sai binh lính chặt cây bên kia sông Srêpôk
để làm quan tài cho vợ mà không được chặt cây bên này vì mtao nổi tức giận rừng
bên này sông đã giấu H’Bia H’Ling, làm cho nàng chết vì đói, khát. Mtao sai thuộc
hạ là những người có cơ bắp rắn chắc, thật khỏe mạnh qua bên kia sông chặt cây
rồi chuyển về. Cây phải là cây gỗ to nhất và quý nhất. Các thuộc hạ của mtao
qua bên kia sông tìm cây gỗ to và quý nhất rồi đục đẽo để làm quan tài cho vợ
mtao. Sau khi đục đẽo quan tài xong, các thuộc hạ chuyển quan tài qua sông nhưng
khi đi đến chính giữa con sông thì quan tài liền chìm xuống đáy sông và biến mất,
không sao tìm vớt lên được. Mọi người phải quay lại tìm chặt cây khác, nhưng
khi đưa qua sông thì vẫn bị chìm và biến mất như cái trước. Rồi cứ như thế, cái
thứ ba, thứ tư, thứ năm, thứ sáu đều bị chìm xuống giữa lòng sông. Sau nhiều ngày
dài, mệt nhọc, suy nghĩ vì đã làm đến cái quan tài thứ sáu mà vẫn chìm xuống sông.
Đêm hôm đó, mtao nằm mơ gặp thần rừng, mtao liền hỏi: “Tại sao thuộc hạ của tôi
lấy cây gỗ bên kia sông làm quan tài khi chuyển về qua bên này sông lại bị chìm
xuống hết vậy?” Thần rừng đáp: “Ta không muốn cho mtao lấy bất cứ thứ gì bên
kia sông vì không thuộc quyền quản lý của mtao”. Mtao chợt hiểu ra nhưng vẫn cố
xin thần rừng một cây gỗ để làm quan tài cho vợ và được thần rừng đồng ý với một
điều kiện là hãy đặt tên cho vực sông này là “Krông Bông” (krông có nghĩa là sông,
Bông có nghĩa là quan tài) và mtao đồng ý. Tỉnh giấc mtao liền vội nói với thuộc
hạ của mình là qua bên kia sông tìm cây to và quý nhất làm quan tài và chuyển về,
đây là quan tài thứ bảy. Rồi từ đó mọi người gọi tên sông nơi mà quan tài bị chìm
là Krông Bông. Cái tên ấy được lưu truyền đến ngày nay.
Sau khi chôn cất vợ xong, mtao liền
cho người đi tìm chàng trai đã có hôn ước với con gái đến gặp mtao. Khi chàng
trai đến, mtao liền tập hợp thuộc hạ và dân làng trong buôn rồi tuyên bố: “Kể từ
bây giờ chàng trai này là mtao của mọi người, cai trị, thống nhất lãnh thổ”.
Sau khi nhận làm tù trưởng chàng trai liền tập hợp và kêu gọi dân làng hợp sức
cùng đánh đuổi chàng trai kia – người đã làm cho H’Bia H’Ling và vợ mtao chết…
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét