SỐ 261 - tác giả NGUYỄN MINH NGÂN

MONG MANH

Truyện ngắn

Đôi bốt cao gót bước chầm chậm trên cây cầu gỗ có dấu hiệu mục rữa, từng bước cẩn thận như sợ một thanh gỗ nào đấy buồn bã sẽ nương mình theo cánh bèo. Ngôi nhà vẫn như xưa, tĩnh mịch, lặng lẽ nằm giữa mặt hồ như một đóa sen nở muộn cuối mùa. Chiều chậm chạp đổ dài trên mặt sông, những tia nắng màu đỏ vằn lên vạt mây xám, đan vào nhau. Cô ngồi trên thềm nhà, vài con bướm sặc sỡ chập chờn rồi mất hút vào ánh chiều loang loáng. Cô buồn bã nhìn bàn tay mình cũng chập choạng chẳng rõ hình hài, trời tối nhanh như người ta giăng lưới. Cô thò tay qua khe cửa sổ, hi vọng tìm kiếm được cái gì đó, ngón tay chạm phải những đường răng cưa, lạnh lẽo, chìa khóa nhà vẫn ở nguyên vị trí cũ. Do dự, cô tra chìa, gió nhẹ nhàng thổi mùi hương ngái ngái nồng từ mặt hồ, cô co mình trên chiếc giường đậm mùi mồ hôi.

*

- Tớ biết một nơi chúng ta có thể ở cùng nhau, đó là một nơi rất tuyệt.

Thanh đề nghị khi vừa hoàn thành xong môn thi cuối cùng của kỳ thi tốt nghiệp phổ thông. Cầm hoang mang, dù mong muốn sống một cuộc sống tự do vẫn luôn là mơ ước của cô bé vừa qua sinh nhật lần thứ mười tám cách đó vài ngày. Cầm không muốn thi vào đại học, hay nói đúng hơn là chẳng muốn kéo dài cuộc sống chỉ quẩn quanh sách vở, chữ nghĩa lạo xạo cứ va vào nhau trong đầu, nơi mà trí tưởng tượng của Cầm luôn nghĩ về những miền đất nào đó xa vời và bí ẩn. Nhưng cuộc sống chẳng dễ dàng để đưa ra quyết định khi mới mười tám tuổi, cái tuổi mà ở các nước phương Tây có thể được xem là tự do - theo một nghĩa nào đó. Cầm chỉ mong muốn một lần gia đình lắng nghe những gì Cầm nghĩ. Từ bé Cầm đã phải đứng trước nhiều tấm gương để soi mình. Chị gái là một cô nàng xinh đẹp, thường xuất hiện trên những sân khấu lớn bên cây dương cầm. Anh trai là kiện tướng bơi lội, luôn là hình mẫu cho những thằng nhóc hàng xóm khi bố mẹ chúng réo tên: “ Giá như mày được một nửa thằng Kỳ thì tốt quá”. Tất cả nhìn vào cô em út với hi vọng phải đạt được những điều tương tự, nhưng cô bé chẳng có gì nổi bật ngoài đôi mắt nâu to tròn, suốt ngày quanh quẩn trên khu đồi hoang ngắm hoa bắt bướm, nghe tiếng côn trùng, có lúc về nhà mặt mũi lấm lem khi cứu một con chó con bị cắn. Cầm luôn sống trong nỗi cô đơn và niềm vui của riêng mình.

*

Đây là vùng hồ mẹ tớ đã chọn để về với cát bụi. Cậu sợ không?

Thanh hỏi Cầm khi hai đứa đang ngồi trên cây cầu gỗ bắc từ bờ hồ ra ngôi nhà nằm sắt bên kia bìa rừng, Cầm lắc đầu, hai chân tung tẩy nghịch nước, đây là nơi Thanh đã được sinh ra. Ngày ấy ba mẹ Thanh yêu nhau trong sự cấm đoán của bà ngoại, mẹ Thanh vẫn không hiểu được tại sao với người đàn ông mà mình hết mực yêu thương kia, bà ngoại Thanh lại hà khắc đến thế. Đấu tranh mãi không có kết quả, hai người đã bỏ làng ra ngôi nhà này sinh sống. Thanh tròn một tuổi, những ngày ba Thanh vắng nhà dày dần, có khi cả tuần không về. Mẹ bế Thanh theo xuồng lên thị trấn tìm, và ở đấy ông đang trong vòng tay một người đàn bà góa chồng, thiếu tình yêu nhưng thừa tiền bạc. Mẹ mang Thanh gửi cho bà ngoại, và mang theo tình yêu của mình gửi vào lòng hồ, bà ngoại lặng câm như đoán trước được ngày này sẽ đến từ lần đầu tiên bà nhìn thấy ba Thanh. Ngôi nhà từ đấy chẳng ai lai vãng, cũng chẳng ai nhìn thấy người đàn ông đào hoa đa tình ấy nữa.

*

Tiếng bước chân trải đều trên cầu, Cầm như choàng tỉnh sau giấc mơ dài, Thanh vào nhà mà chẳng buồn quan tâm xem ai đã thắp nến.

Cậu về muộn thế, tớ đợi cậu cũng lâu lâu rồi.

Cầm nhìn Thanh dò xét, Thanh cất cọ vẽ và tuýp màu vào ngăn tủ, dựng khung tranh vào sát tường.

Cậu uống rượu chứ?

Thanh hỏi mà không nhìn Cầm, cô chẳng còn biết làm gì ngoài việc ngồi lặng yên quan sát Thanh, sau sáu năm xa cách, cậu ấy trưởng thành hơn nếu không muốn nói là già hơn nhiều so với một cậu bé đã từng chạy quanh hồ tìm Cầm khi một buổi chiều theo thuyền buôn trở về. Ngôi nhà vắng tanh. Cầm đã biến mất khỏi cuộc đời Thanh như sương khói, như áng mây đã hóa mưa rào, và giờ lại xuất hiện khi mọi thứ đã trở nên cũ kỹ, đã có thể gọi là dĩ vãng.

- Ngày ấy tớ tưởng cậu bị ngã xuống hồ, tớ đã đợi cậu ba ngày ba đêm nhưng chẳng có cái xác nào nổi lên.

Sau khi uống hết nửa chai rượu màu trắng đục, Thanh nói như oán trách, như giận hờn, như muốn Cầm hãy nói điều gì đó, hãy cứ viện lý do đi dù là một lý do vô duyên vớ vẩn, để Thanh thấy những tháng ngày qua anh chờ đợi trong vô vọng là có nguyên cớ, là có nghĩa lý.

Tớ xin lỗi.

Cầm rót đầy ly, uống từng ngụm nhỏ, rượu ngọt đầu lưỡi, rồi nhờ nhợ nơi cổ họng và xuống đến dạ dày thì như một hòn than bén lửa, cháy rừng rực.

Cậu về đây để nói mấy từ vô nghĩa đó thôi à?

Cầm lặng lẽ rót thêm rượu, lần này cô uống hết một hơi.

- Tớ tưởng đã giúp cậu thực hiện giấc mơ của mình. Nhưng cuối cùng cậu cũng chạy trốn khỏi tớ, cậu chẳng thể nào thoát khỏi những ràng buộc vây lấy cậu. Tớ ngốc thật.

Thanh đưa chai rượu lên uống cạn, nằm ngửa cổ nhìn lên trần nhà, nếu trời đổ mưa có lẽ chỗ hai người ngồi đã sũng nước. Trăng non lên muộn, từng vệt sáng lập lòe vây lấy một đốm sáng màu đỏ, khói bay thành từng vòng tròn. Thanh khó chịu nhìn về đốm sáng đang di chuyển từ đôi môi sang ngón tay Cầm, đôi tay gầy nhỏ bé chỉ giữ được đôi cánh của những con bướm đang say sưa hút mật, đôi môi mỏng tựa cánh hồng, đôi môi mà Thanh mới chỉ dám đưa tay chạm vào thật nhẹ như sợ nó đau.

Thanh mất bình tĩnh, ngồi bật dậy giật điếu thuốc trên môi Cầm vất ra cửa sổ. Cầm cũng chỉ đợi có thế, đợi Thanh nói hết những uất ức, những giận hờn, những oán trách, thế thì mới là Thanh, thì Cầm mới thôi ray rứt.

- Cậu có thể trách mắng tớ, có thể trút giận cho sự ra đi không lời chào tạm biệt nào của tớ. Nhưng tớ không sa đọa, tớ nhớ cậu, nhớ rất nhiều, tớ không chối bỏ điều đó, và thuốc lá ngăn tớ chạy đi tìm cậu.

- Bây giờ cậu lại đổ lỗi cho tớ.

- Chỉ là tớ không quên được…

Cầm nói chưa dứt lời thì đôi môi đã bị khóa chặt trong môi Thanh, anh kéo sát người cô vào đôi bàn tay mảnh khảnh còn vương chút màu vẽ, đôi môi mỏng manh bị anh đặt dấu cắn như muốn vỡ tan. Đây là lần đầu tiên Thanh có hành động mạnh mẽ như thế với Cầm, cũng là lần đầu tiên dám đặt môi lên môi Cầm. Sau nụ hôn dài, Cầm co ro cuộn tròn trong vòng tay anh, hai người im lặng nghe tiếng hơi thở đều đều, nghe tiếng côn trùng loang loáng trên mặt nước.

*

Tớ sẽ chạm vào cậu khi nào tớ được phép làm như thế.

Câu nói mang dáng vẻ nghiêm túc và trịnh trọng của cậu bé mười tám tuổi khiến Cầm phì cười. Từ ngày chạy trốn kỳ thi đại học, Cầm thấy cuộc sống thật thoải mái, cứ như mười tám năm qua là một cơn ác mộng và bây giờ được tỉnh dậy với một thế giới tươi đẹp. Hằng ngày Thanh theo chiếc xuồng của ông Bảy lên thị trấn thu mua nhiều mặt hàng về bán lại cho những cư dân bên kia vùng hồ. Những buổi sáng sau khi nhìn dáng Thanh theo xuồng mất hút sau bọt nước, Cầm mang chiếc máy ảnh đi dọc bờ hồ, chụp lại tất cả những con côn trùng mà cô bé nhìn thấy được, những con chuồn chuồn kim nhỏ xíu màu xanh nép mình sau đám cỏ gà, những con sâu đo đang nhâm nhi gặm lá tạo thành những lỗ li ti trên chiếc gân lá xanh lè, những con bướm tung tăng bay lượn hiện lên trước ống kính của Cầm như một dải cầu vồng lấp lánh. Cầm có niềm đam mê đặc biệt với các loại côn trùng và thiên nhiên.

Khi một cuộn phim đã chứa đầy hình ảnh của những con côn trùng mà có khi Cầm còn chẳng biết tên chúng, Thanh sẽ mang theo cuộn phim ấy mỗi lần đi làm, rửa những bức ảnh rực rỡ sắc màu, như một con người tươi vui nào đó trong Cầm hiện lên trên những bức ảnh, khác hẳn với con người hằng ngày của Cầm, ít nói, buồn bã và đầy mâu thuẫn. Thanh chọn những tấm hình đẹp nhất tham dự cuộc thi “Thiên nhiên tươi đẹp” mà vô tình cậu đọc được trên một mẩu báo gói ổ bánh mì ăn vội trước khi đi làm, tất nhiên là Thanh không hề cho Cầm biết.

Sau khi quan sát những gì mình chụp được, Cầm cười tươi, nụ cười hiếm hoi mà Thanh muốn lưu giữ nó mãi mãi vào trái tim mình. Cầm cất tất cả những xấp hình vào một chiếc hộp được làm bằng gỗ thông mà cô bé tìm thấy được dưới gầm giường, nó bám bụi, trong ấy chỉ có một bức ảnh duy nhất, là ảnh của mẹ Thanh. Đó là người phụ nữ đẹp, đôi mắt đen, hàng mi cong, đôi môi nhỏ như trái sơri chín mọng, mái tóc dài buông trên đôi vai mảnh dẻ. Nét đẹp ấy phảng phất những cảm xúc buồn bã, và như rất đỗi thân quen với Cầm, những nét đẹp ấy phác thảo nên gương mặt Thanh. Cầm giữ tấm ảnh như bí mật của riêng mình.

Đêm muộn, những vì sao xa vời trên bầu trời.

Trên mặt hồ có vầng sáng, bóng dáng một người phụ nữ nhẹ nhàng  tiến dần về phía ngôi nhà, âm thầm ngồi bên Cầm. Người ấy kể về ước mơ làm cô giáo, ước mơ được đứng trên bục giảng trước những đôi mắt thơ ngây. Nhưng vì yêu một người đàn ông, bà đã bỏ rơi cả tuổi thanh xuân và đến khi nhận ra những hi sinh của mình chỉ đổi được một trái tim muốn rong chơi không có điểm dừng, bà không thể chịu đựng được. Lòng dạ con người dễ thay đổi, tuổi trẻ chẳng thể níu giữ, chẳng thế níu giữ… những lời nói vọng xa dần. Gió mạnh, bóng hình tan vào thinh không, rùng mình, Cầm với tay tìm tấm chăn mỏng, mồ hôi ướt áo. Thanh vẫn nằm dưới sàn. Những vì sao sáng lấp lánh.

Đêm, Cầm không dám chợp mắt, Cầm sợ những lời nói trong giấc mơ cứ vang vọng trong đầu, tuổi trẻ, sự thay đổi của con người. Cầm sợ phải xa Thanh, Cầm sợ có người đọc được những suy nghĩ của mình, dù là người ấy chỉ như sương khói, đến từ một giấc mơ kỳ lạ. Cầm nghĩ đến ba Thanh, nhớ đến hình ảnh mẹ lén lút leo lên taxi cùng một người đàn ông xa lạ khi ba Cầm vắng nhà, lòng dạ con người, ôi con người.

*

Cậu say rồi!

- Tớ không say, tớ vẫn luôn trách bản thân mình đã không mang lại cho cậu điều gì ở cái tuổi chẳng mấy ai tin tưởng là có những suy nghĩ và hành động chính chắn, cậu hiểu không? Một thằng nhóc mười tám tuổi với một ý định to lớn về tương lai cùng hai bàn tay trắng và ngôi nhà lụp xụp.

- Cậu ghét tớ, cậu giận tớ, cậu cứ thoải mái trách mắng tớ thay vì nguyền rủa bản thân.

Thanh chẳng biết phải làm gì lúc này, người đang nằm cạnh anh là người anh đã yêu, đã chờ đợi, đã từng đớn đau. Sau nụ hôn dài nồng nhiệt, mọi đau khổ dường như tan biến, chỉ còn mong muốn xiết chặt người con gái ấy trong tay, nhưng biết đâu đấy, ngày mai, hay lát nữa thôi cô ấy lại biến mất không một lý do. Thanh không đủ can đảm để đau đớn thêm một lần nữa, cũng chẳng dám xóa tan mọi ký ức cô đơn để níu giữ người con gái ấy ở lại bên mình. Anh thở dài trong tuyệt vọng, có thể cô ấy đến để thông báo cô ấy sắp lập gia đình, hoặc sẽ trở thành nghiên cứu sinh ở nước nào đấy, chẳng thể đoán được những gì cô ấy muốn làm.

Tớ đã gặp mẹ cậu, trong những giấc mơ.

Cầm kể về những giấc mơ, về những hoang mang của mình, những ám ảnh về sự đổi thay của con người, về tình yêu với những con côn trùng.

- Là cậu sợ tớ thay đổi, hay cậu muốn có một tấm bằng tiến sĩ hả nhà sinh vật học trẻ tài năng?

Chính Cầm cũng không biết mình ra đi vì điều gì.

     

*

Một ngày nắng đẹp, Cầm đang rón rén theo sau một con chuồn chuồn ớt vờn quanh đám lau thì những tiếng động ồn ào làm chú chuồn chuồn giật mình bay mất hút. Ba và chị Thi dừng xe trước con đường mòn, họ đi bộ một đoạn vào đến bờ hồ và gọi tên Cầm. Ba lặng lẽ nhìn đứa con gái sau mấy tháng xa nhà, chị Thi òa khóc ôm Cầm.

Con muốn sống thế này sao?

Ba nhẹ nhàng ngồi bên vuốt tóc cô con gái nhỏ. Trong ký ức của Cầm, ba luôn thế, chẳng bao giờ la mắng nặng lời. Cầm hoang mang, những âm thanh trong giấc mơ lại vọng về. Cầm bước theo ba, nắng sau lưng bỏng rát, chiếc xe khuất dần sau đám cỏ lau đung đưa theo làn gió.

Thanh về mang theo giải thưởng được tặng cho bộ ảnh về những con bướm sặc sỡ, nụ cười trên môi Thanh vụt tắt khi căn nhà vắng ngắt, Thanh vội vã đi tìm, sợ Cầm sảy chân rơi xuống hồ Thanh đã nhờ bác Bảy cùng mấy chú đi dọc bờ sông, lặn tìm nhưng không thấy. Thanh sợ hãi òa khóc, khi bình tĩnh lại Thanh mới nhận ra rằng vật dụng của Cầm không còn, mọi thứ trở nên lạnh lẽo và đơn độc, như chính Thanh lúc này. Thanh tìm những tấm ảnh thì phát hiện ra bức thư.

Tớ không biết phải nói sao để cậu hiểu, tớ rất muốn ở cùng cậu, những tháng ngày qua rất đẹp với tớ.

Đôi khi cuộc sống chẳng thể như mình mong muốn, cậu hãy sống thật vui vẻ, yêu một cô gái tử tế, và quên tớ.

Cậu có thể giận tớ, nhưng những ước mơ của tớ luôn có cậu dù cho chúng mình không ở bên nhau. Có một điều chưa bao giờ tớ đủ can đảm nói với cậu: Tớ thích cậu, rất thích.

Xin lỗi cậu.

Thiên Cầm

Mọi cố gắng của Thanh đều vụn vỡ.

Thanh chẳng còn biết tin vào điều gì, cậu hoang mang tìm đến ngôi nhà thờ nằm trên một ngọn đồi phía sau thị trấn, biết tìm ai để trả lời cho những câu hỏi của mình? Cầm đã bỏ đi, trời xanh thì quá xa, mặt đất im lìm, chỉ còn Đức Chúa đóng đinh trên cây thánh giá nghe lời thì thầm của cậu. Con hãy tin vào những điều tốt đẹp trong cuộc đời, nếu con có niềm tin, điều kỳ diệu sẽ đến, dịu dàng như một giấc mơ.

Thanh học vẽ, phác họa lại những hình ảnh đẹp trên những vùng đất cậu đã đi qua, lưu giữ bóng dáng những con người có khi chỉ là duyên gặp gỡ một lần trong đời. Khi muốn ai đó lắng nghe những lời thì thầm của mình, Thanh lại về nhà thờ, ngắm nhìn những đứa trẻ đẹp như thiên thần hát thánh ca trong bộ váy trắng. Nếu được bên nhau, con gái của mình và cô ấy có xinh như một thiên thần? Chẳng biết bao nhiêu lần khi vẽ những bức tranh về dàn đồng ca ấy, trong đầu Thanh luôn nghĩ đến Cầm và những đứa trẻ của hai người. Những bài báo viết về Cầm cùng đề tài nghiên cứu những con côn trùng bé xíu được Thanh cắt ra, giữ cẩn thận dù đôi khi thấy mình thật ngốc.

     

*

- Ngày ấy tớ đã từng muốn cậu giữ quãng đời con gái của tớ, nếu vậy tớ đã quên được cậu.

Sáu năm qua có lúc Cầm đã từng nghĩ rằng thời gian hai người bên nhau chỉ là một giấc mơ, Cầm đã thử quên Thanh và hẹn hò vài người khác, nhưng chẳng thành. Cuộc đời của họ cứ vô tình quấn lấy nhau, bằng cách này hay cách khác, bằng trí nhớ, sự tưởng tượng, niềm vui, nước mắt, có khi là nỗi đau. Anh Kỳ đã đi du học và lập gia đình nơi những cánh rừng bạch dương đẹp như tranh vẽ. Chị Thi đã mang thai đứa con của một nhạc sĩ trẻ trong những chuyến lưu diễn dài ngày, người ấy đã có gia đình. Mẹ Cầm biết tin ấy thì đột quỵ, nằm liệt gường hai tháng rồi qua đời. Cầm sống lặng lẽ cùng ba bên căn nhà nhỏ cuối con phố, khi rảnh rỗi qua phụ chị Thi chăm em bé, rồi tự hỏi nếu ngày ấy sống cùng Thanh thì họ có hạnh phúc bên nhau cùng những đứa trẻ đáng yêu thế này không?

Thế còn bây giờ?

Bây giờ thì sao?

- Ai đã giữ quãng đời ấy của cậu? - Thanh hỏi mà tim quặn thắt, như sợ câu trả lời là tên một gã trai xa lạ nào đó.

- Tớ vẫn đợi cậu, nếu cậu xem đó là một món quà và hân hoan khi được nhận.

- Tớ rất hân hoan khi được phép.

- Tớ chưa bao giờ cấm cậu.

- Tớ sẽ xin phép ba cậu, vào sáng mai. Còn bây giờ thì ngủ ngoan đi.

Gió vẫn mơn man trên từng cụm hoa dại, vờn quanh mặt hồ, luồn qua ngôi nhà nhỏ. Hai con người nép vào nhau tìm hơi ấm cùng một giấc ngủ không mộng mị.

Một làn khói trắng bay quấn quanh cây cầu gỗ, rồi tan ra thành những giọt sương.

Gió bay đi mang theo một nụ cười mãn nguyện.